Tọa lạc tại thung lũng Mường Hoa (Sapa, Lào Cai) hình chảo nghiêng là những bãi đá cổ huyền bí. Hơn 80 năm qua, nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế đã đến đây tìm câu trả lời cho những hình khắc bí ẩn mà người bản địa cho rằng, đó là những lời nguyền của tổ tiên để lại.
Tại ba xã Tả Van, Sử Pán và Hầu Thào quanh con suối Hoa có những dải đá màu đen tuyền được bảo vệ nghiêm ngặt với ước vọng một ngày nào đó sẽ “đọc” được lời nguyền từ bãi đá ấy.
Những bãi đá đủ mọi kích cỡ hình thù nằm ngổn ngang bên con suối Hoa hiện ra với những hình khắc như: mặt trời, vòng tròn méo, hình sao 6 cánh, hình người, hình bánh xe bát quái… và những ký tự lạ. Điều đáng nói là mỗi bãi đá có một kích cỡ, độ nông sâu và hình khắc khác nhau.
Bãi đá đầu tiên nằm cạnh bản Pho – bản người Mông cuối dòng suối. Ở khu vực này số lượng đá không nhiều nhưng tập hợp những khối đá lớn nhất. Có khối đá chiều dài lên tới trên 12m và số hình khắc tại các khối đá lớn này cũng dày đặc hơn, đa dạng hơn.
Bãi đá thứ hai nằm giáp ranh hai xã Hầu Thào và Lao Chải, bên cạnh con đường chính dẫn bản người Mông tới nơi người Dao đỏ sinh sống. Đây là bãi đá rộng nhất với trên 100 khối to nhỏ khác nhau. Người bản địa cũng có tên gọi riêng cho khu đá này là “thư viện trời”.
Theo một số tài liệu lịch sử và dân tộc học, các hình chạm khắc trên bãi đá cổ Sapa có thể quy về các nhóm chính như hình nam nữ giao phối, hình tròn cấu trúc thời kỳ văn hóa Hoa Lộc, các đường vạch của quẻ Kinh Dịch… tất cả đều rất khúc triết, rõ ràng, thể hiện ở thời kỳ nguyên sơ khi con người còn phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên.
Người bản địa cho rằng, lời nguyền trên bãi đá cổ được tổ tiên truyền lại như tục phải tế thần núi, ma rừng vào các dịp lễ. Nếu trái với lời nguyền thì con cháu sẽ bị trừng phạt. Thậm chí, cả việc cưới vợ gả chồng theo tập tục, tục chọc sàn, kéo vợ của người Mông… đều có liên quan đến lời nguyền.