Tuy chỉ là một thị trấn nhỏ thuộc bang Karnataka phía nam Ấn Độ nhưng Hampi cuốn hút du khách bởi những bí ẩn ẩn sâu trong từng di tích và thậm chí là cả con người.
Hampi thuộc bang Karnataka phía nam Ấn Độ, nằm kề bên dòng sông Tunghabhadra, từng là kinh đô của Đế quốc Vijayanagara suốt từ năm 1343 – 1565. Sau đó vùng đất này bị bao vây và đánh chiếm bởi các Liên minh Hồi giáo Deccan rồi dần trở thành “đống đổ nát”. Mặc dù đã bị tàn phá nhiều nhưng những gì còn lại tại Hampi ngày nay cũng đủ để người ta hình dung về một thời kỳ hoàng kim và lộng lẫy xưa kia của quần thể kiến trúc này.
Vào năm 1986, Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Quần thể kiến trúc tại Hampi là Di sản văn hóa thế giới. Để đến được vùng đất này, du khách sẽ phải vượt qua quãng đường hơn 560km, băng qua Hospet- một thành phố nhỏ cách Hampi 23km, rồi đi bằng tàu sắt để đến với Hampi.
Là thủ đô cuối cùng của các vương triều Hindu, Hampi là thành phố đẹp và thịnh vượng vào thời kỳ trung cổ. Đây đồng thời cũng là thành phố giao thương, buôn bán sầm uất tại Ấn Độ vào thời kỳ đó. Ngày nay, rải rác quanh những ngọn đồi và thung lũng ở nơi đây là hơn 500 công trình kiến trúc cổ xưa gồm đền đài, cung điện, khu chợ xưa, pháo đài, nhà kho,… Mặc dù có nhiều công trình như vậy nhưng đa số các công trình này đã bị phá hủy bởi thời gian và chiến tranh. Số lượng những công trình còn tương đối nguyên vẹn rất ít.
Đến nơi đây, du khách có thể tham quan một số công trình di tích nổi bật như các ngôi đền Hanuman, Durga, Ranganatha, Vittala, Virupaksha Temple…
Ngôi đền Hanuman nằm trên ngọn đồi cùng tên, với 1.000 bậc thang quanh co từ chân cổng đến đỉnh đồi sẽ mở ra cho bạn tầm nhìn bao quát về khung cảnh của Hampi. Đến đền Durga và Ranganatha, ẩn sâu sau những đống đổ vỡ, những tảng đá trống trơ giữa đồi là những bức họa vô giá, hệ thống địa điểm tụ tập của các vị tu hành thời xa xưa. Còn đền Vittala lại là nơi có những bức bích họa, hoa văn trạm trổ cực tinh tế cùng với chiếc ca ngựa đá ở trung tâm ngôi đền.
Đặc biệt, một trong những điểm đến không thể bỏ qua là đền Virupaksha. Xung quanh ngôi đền là những họa tiết được trang trí vô cùng tinh xảo, đặc biệt là những bích họa trên hình phồn thực trên cổng chính gopuram. Với chiều cao lên tới 50m, 11 tầng tháp cùng những hình bích họa mô phỏng thuyền thuyết về thần Shiva và một không gian thờ cúng linh thiêng. Những vị tu hành vẫn giữ nguyên những nghi thức truyền thống càng làm cho ngôi đền trở nên siêu thực.
Ngoài ra, bạn có thể đi dạo quanh thị trấn để tìm hiểu về cuộc sống và con người nơi đây. Thăm quan, mua sắm ở các hàng lưu niệm ẩn sâu cùng những đống đổ nát của các ngôi đền chưa kịp trùng tu, phục dựng và ngắm nhìn khung cảnh sinh hoạt nhộn nhịp của người dân nơi bến sông “ghat”.
Cho đến nay dù di sản đã bị phá hủy nhiều và cơ sở vật chất phục vụ du lịch chưa thực sự phát triển nhưng quần thể kiến trúc tại Hampi vẫn thu hút khá đông khách du lịch cùng một lượng lớn những tín đồ Hindu hành hương.