Cuối tuần, thảnh thơi, ùa vào lòng phố, dạo bước trên con đường thênh thang, xung quanh là những gương mặt cười. Đó, không còn chỉ là giấc mơ nhỏ của tôi về phố.
Hà Nội trong những guồng quay vội vã
Mỗi lần đi về khu phố trung tâm Hồ Hoàn Kiếm, điều ám ảnh tôi là ánh mắt sợ hãi của người nước ngoài, đôi khi cả người Việt, đứng chờ dòng xe lao vun vút chậm lại để… sang đường. Đó chưa từng là Hà Nội của tôi, bởi sự vội vã ấy, xô bồ chỉ khiến cho tôi muốn lao về nhà nhanh hơn, thoát khỏi đám đông hỗn loạn. Dạo phố là một thứ xa xỉ, khi mà phố xá ấy là của hàng nghìn, hàng vạn chiếc xe đang thổi tung mọi bụi bặm, khi mà sang đường đôi khi cũng là một chuyến phiêu lưu đầy mạo hiểm.
Ngay cả khi một khu chợ đêm sầm uất, hàng nghìn ki-ốt san sát mọc lên giữa con phố chật chội, sự ngột ngạt ấy dường như chỉ càng tăng lên. Phố cổ, vốn là cái nôi buôn bán của người Hà Thành bao đời nay, có thiếu gì cửa hàng, cửa hiệu. Và, vài góc nhỏ dành cho tuồng, chèo, xẩm, quan họ chìm lút trong 4.000 gian hàng cùng dòng người chen nhau toát mồ hôi giữa những lối đi hẹp.
Thực ra, Hà Nội chỉ thiếu một nơi, dành cho niềm vui, cho hội hè, cho bình yên thôi.
Thênh thang phố
Lần đầu tiên xuống phố, tôi thực sự choáng ngợp. Tôi gặp bác Hạnh một người phụ nữ Hà Nội tuổi ngoài 50 đứng trên vỉa hè, nhìn ngắm rất lâu mà chưa nhấc bước. Bác kể, cứ bước xuống đường, bụng bác lại thắt lại một cảm giác sợ hãi và cảnh giác, giống như tôi vậy. Đó là một sự căng thẳng khó buông bỏ.
Cũng những cung đường ấy, giờ đây, mỗi dịp cuối tuần, 16 con phố Hà Nội đón gần 2 vạn người đổ về để được ấp ôm trong lòng phố, bình yên ngắm nhìn, bình yên đi lại, và bình yên tận hưởng những thú vui đã không còn thấy từ lâu.
Phố – Bảo tàng trò chơi dân gian
Phố đi bộ là một bảo tàng trò chơi dân gian sống động đến bất ngờ, mà bất ngờ hơn là cư dân đô thị lại nhập cuộc nhanh đến vậy. Thì ra, những trò chơi không còn xuất hiện từ lâu chỉ bởi người ta không có chỗ và không có bạn để chơi.
Ở phố đi bộ đôi khi bạn sẽ “choáng” vì sự thân thiện và khả năng kết bạn của mình. Hải Anh, cậu bé 7 tuổi hiếu động thường làm ba mẹ đau đầu vì phải kiếm chỗ chơi mỗi tuần, giờ thì tuần nào cũng có mặt ở phố dù cách nhà hơn 20 phút đi xe. Mặc dù khi tới khu vực trước tượng đài cảm tử, bàn ô ăn quan nào cũng kín người, cậu cứ tự nhiên sà xuống một bàn nào đấy chơi cùng, lát sau thì đã ríu rít với nhau như những người quen biết cũ. Ở ngay gần đấy, một vài cô bé đang tung hứng điệu nghệ trong trò chơi chuyền, một trong vô số những trò chơi ấu thơ quen thuộc của vài chục năm trước. Vài cô cậu nhóc khác thì không thể rời mắt khỏi những con tò he rực rỡ xinh xắn chỉ cách đó mấy bước chân. Sát cạnh những quầy hàng, trên những tấm bạt, có nhiều bé say sưa nặn tò he theo chỉ dẫn của nghệ nhân.
Cách đấy không xa là một vòng người quây kín chỗ nhảy sạp. Đừng ngạc nhiên khi nhiều ông bố bế con nhảy, bật cười khi thanh sạp tre bị bửa đôi vì một cậu bé lóng ngóng dẫm phải. Sự vụng về đáng yêu của “người thành phố”!
Góc này thì nhảy dây, góc kia cướp cờ, đá cầu, ném lon náo động cả một góc Hà Nội.
Nếu muốn tận hưởng cái thênh thang của phố xá không xe cộ, hãy đi vào ban ngày, khi lưu lượng chỉ khoảng 3.000 – 5.000 người.
Còn khi bóng tối buông xuống, phố xá ấy không đủ chỗ cho những dòng người, cho những niềm vui, người dân và du khách đổ về gấp 3 lần so với ban ngày. Cách nhanh nhất để làm quen với không khí mới mẻ này là hãy tham gia một trò chơi, như kéo co, nơi mà mỗi bên kéo có thể dài tới 7 – 8m với hàng chục người từ trẻ con tới người già. Bạn có thể không biết mình đã dồn hết sức lực hay thậm chí hò hét ầm ĩ như thế nào khi tình nguyện viên hô “bắt đầu.” Mọi thứ e ngại ban đầu sẽ được giải phóng, mặc dù sau đó tay bạn có thể rát cháy bởi cọ sát với dây thừng.
Phố – sân nghệ thuật ngoài trời
16 con phố dường như vẫn không thể đủ cho những không gian văn hóa đa dạng, cuốn hút bởi những nghệ sỹ đường phố dễ thương, luôn cháy hết mình. Đôi khi là không gian âm nhạc cho các bạn trẻ với những bản nhạc pop sâu lắng, rock máu lửa, hay đó là sân khấu cho các cô bé tuổi teen trổ tài nhảy Kpop, có khi đường phố bất ngờ náo nhiệt với màn ảo thuật, xiếc thổi bóng và đi cà kheo lênh khênh của nghệ sỹ Nga. Phố mở đúng dịp trung thu nên không thể thiếu những màn múa lân tưng bừng, rộn rã. Một cuối tuần nào đó, ở một góc vỉa hè, những bản balad được phối vui tươi, cặp đôi nghệ sỹ nước ngoài người thổi kèn, người hát. Đôi khi lại là sân khấu để các cầu thủ trẻ tung hứng với trái bóng khiến người xem không khỏi phấn khích lẫn kinh ngạc. Đêm Giáng sinh, phố lại bùng cháy với màn nhảy zumba tập thể thu hút hàng trăm bạn trẻ trong âm nhạc rộn ràng, phấn khích.
Mỗi lần xuống phố, vì thế, tôi cứ háo hức chờ đợi xem hôm nay phố của tôi có điều gì mới lạ.
Theo lối Hàng Ngang, Hàng Đào vòng vào Đào Duy Từ, Mã Mây, Tạ Hiện, Hàng Buồm là thiên đường ẩm thực. Góc phố này lúc nào cũng sầm uất bởi đồ ăn ngập tràn từ bò nướng, chim nướng, nem nướng, chân gà rang muối, chân gà sả ớt. Tôi từng xem những bức ảnh nhiếp ảnh gia nước ngoài chụp và kinh ngạc vì ở Hà Nội, người ta có thể làm mọi thứ trên vỉa hè từ ăn tới cắt tóc. Thì bây giờ, người Hà Nội còn có thể ngồi ăn thoải mái dưới lòng đường. Đây là những tuyến phố chỉ cấm xe từ 7h tối trong những ngày cuối tuần.
Nếu ai đó từng nhìn vào một Hà Nội bụi bặm, ồn ã, vội vàng đến đáng sợ và mơ về một phố đi bộ sầm uất mà an toàn, vui vẻ như của Thái Lan, Hong Kong thì, hôm nay bạn có một thứ còn hơn cả trong mơ. Bởi đó không chỉ là trung tâm của hội hè, vui chơi, âm nhạc, không khói bụi và ồn ào xe cộ, mà đó còn là nơi bạn được trải nghiệm những nếp sinh hoạt tưởng như đã mất, những loại hình văn hóa cổ truyền mà người Hà Nội cũng không nghĩ sẽ bảo tồn được trong một đô thị hiện đại