3 nhánh sông Pé Lầm, Pé Lù và Pé Lèng tạo thành ba bể giữa núi đá vôi và thảm rừng xanh biếc, Ba Bể an nghiêm giữa núi và cây, đẹp miệt mài và thấm đẫm huyền thoại. Hồ Ba Bể xưa là mặt nước riêng của người bản Tày. Họ ăn ở, vui chơi sinh hoạt theo những mùa nước hồ. Từ trung tâm hành chính vườn quốc gia Ba Bể đi khoảng 5km đường ô tô ven theo bờ hồ Ba Bể là đến bản Pác Ngòi.
Bản du lịch văn hóa Pác Ngòi, xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, Bắc Kạn là bản nhà sàn của đồng bào dân tộc Tày bên bờ sông Lèng sát với Hồ Ba Bể. Trên 70 ngôi nhà có kiến trúc cổ theo kiểu nhà sàn dân tộc tày nằm dựa lưng vào vách núi tạo thành một bức tranh đầy quyến rũ. Thôn Pác Ngòi là một trong những thôn ít ỏi còn lưu giữ được những phong tục tập quán mang đậm bản sắc dân tộc Tày.
Bản Pác Ngòi giữa trùng điệp núi non - Ảnh: thaihai
Đến với bản Pác Ngòi, du khách không chỉ được đắm mình trong cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp mà còn được khám phá, trải nghiệm những điều thú vị trong đời sống sinh hoạt của cộng đồng dân cư nơi đây. Những ngôi nhà sàn cổ có tuổi đời vài chục đến cả trăm năm năm luôn được giữ gìn và tôn tạo như một minh chứng cho nét văn hóa đặc trưng của người Tày.
Nhà sàn dân tộc Tày - Ảnh : thaihai
Nhà sàn của người Tày - Ảnh: nhommua
Nhà sàn của người Tày được dựng bằng bốn đến bảy hàng cột đỡ tạo thành hai khu vực rõ riệt. Phần bên trên sàn làm nơi tiếp khách, bếp đun và nơi ở, phần dưới gầm sàn là nơi cất giữ nông cụ và chuồng nuôi gia súc gia cầm. Thông thường mái nhà sàn có kết cấu hai mái hoặc bốn mái được làm bằng lá rạ, lá cọ. Kiểu nhà sàn được lợp bằng ngói rất phổ biến ở Ba Bể.
Kết cấu đơn giản - Ảnh: FM S
Nhưng rất chắc chắn - Ảnh: FM S
Vào trong nhà bên bếp lửa bập bùng là hình ảnh của những người dân bản địa đang ngồi quây quần trong những câu chuyện sinh hoạt hằng ngày. Du khách cũng có thể ngồi cùng bà con bên bếp lửa hồng để nghe những câu chuyện về truyền thuyết Ba Bể cũng như thưởng thức những món ăn độc đáo ở bản Pác Ngòi như thịt dê nướng ăn với xôi nếp nướng, cá nướng, tép chua...
Tiệc lửa - Ảnh : Anninhthudo
Bếp lửa - Ảnh: Thaihai
Xôi ngũ sắc - Ảnh: duongbo
Sau khi thưởng thức những món ăn đặc trưng của bản du khách có thể thả hồn thư giãn, được đắm mình trong những làn điệu then, si, lượn mượt mà, tinh tế mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của những cô gái, chàng trai dân tộc Tày lchắc chắn sẽ làm lưu luyến bước chân du khách.
Hát then - Ảnh: nhommua
Hát then - Ảnh: nhommua
Đến đây, sống cùng những người dân du khách còn chiêm ngưỡng những hiện vật thể hiện rõ nét đời sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc Tày bản địa như : chài, lưới, mây tre đan, vải tràm, các loại nhạc cụ dân tộc mà trong đó không thể thiếu bộ xóc nhạc hay cây đàn tính vốn từng làm mê mẩn khách phương xa.
Mây tre đan - Ảnh: thaihai
Một số nông cụ của người Tày - Ảnh: thaihai
Sau một ngày mệt mỏi, du khách có thể nghỉ qua đêm ở một nhà dân để hưởng một không gian thoáng đãng, cảm nhận tình người ấm áp và quan trọng hơn cả là được trang bị vốn kiến thức về văn hóa giàu bản sắc vốn rất phong phú ở nơi đây.
Nhà sàn nơi khách nghỉ chân - Ảnh: dulichhobabe
Bên trong một nhà sàn - Ảnh: FM S
“Chiêu đãi” du khách bằng vốn văn hóa đặc sắc của dân tộc mình đang là mục tiêu và xu thế phát triển trong loại hình du lịch ở Pác Ngòi. Chính điều này đã góp phần thu hút khách du lịch đến với bản Pác Ngòi nói riêng và hồ Ba Bể nói chung trong suốt thời gian qua.
Quang cảnh hồ Ba Bể nhìn từ Pác Ngòi - Ảnh: Exotic Voyages
Cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp cùng với nền văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào dân tộc Tày đã giúp Pác Ngòi trở thành điểm du lịch văn hóa cộng đồng hấp dẫn và lý thú.