Louvre Abu Dhabi (LAD) được xem là “bảo tàng tổng hợp trong thế giới Ả rập” chính thức mở cửa vào giữa tháng 11-2017 vừa qua. Sau gần 8 năm xây dựng, cuối cùng giới mộ điệu nghệ thuật nhân loại đã có thể tận mắt chiêm ngưỡng công trình trị giá trên 600 triệu Euro cùng với hơn 300 tác phẩm mượn từ các bảo tàng của Pháp.
Bảo tàng Louvre “phiên bản trên mặt biển” tọa lạc tại Abu Dhabi, thủ đô của Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE) do kiến trúc sư người Pháp Jean Nouvel thiết kế với không gian trưng bày rộng đến 9.200m². Một nền móng tạm thời được xây dựng dưới biển từ năm 2009 cho công trình này, trong đó sử dụng hơn 4.000 ống thép và bê tông cốt sắt.
Quần thể kiến trúc hiện đại này được xây dựng ngay giữa một vùng đất sa mạc, trên đảo Saadiyat. Đây là một dự án hợp tác văn hóa giữa hai chính quyền Paris và Abu Dhabi, từng được ký kết vào năm 2007.
Hình khối công trình độc đáo hướng nhìn từ biển.
Lúc đầu, công trình được dự kiến bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2012, tuy nhiên vì nhiều lý do, thời hạn mở cửa bảo tàng đã bị hoãn lại. Theo một thỏa thuận trị giá 1 tỷ euro, cơ quan chính phủ Agence France Museums trong vòng 30 năm sẽ hỗ trợ Abu Dhabi trên nhiều phương diện, kể cả việc cho mượn 300 tác phẩm quý báu từ kho lưu trữ của 13 viện bảo tàng nổi tiếng nhất của Pháp, trong đó có bảo tàng Louvre tại Paris.
300 tác phẩm luân phiên này tạo điều kiện cho Bảo tàng Louvre Abu Dhabi tổ chức triển lãm theo chuyên đề (hội họa, điêu khắc, khảo cổ, sách quý…). Bên cạnh đó, Paris còn giúp Abu Dhabi gây dựng một bộ sưu tập thường trực gồm hơn 300 tác phẩm quý hiếm, mang nhiều ý nghĩa và giá trị về lịch sử, văn hóa, xã hội.
Cấu trúc hiện đại bên trong.
Theo ban điều hành Bảo tàng Louvre Abu Dhabi, thời gian đầu, viện bảo tàng trưng bày khoảng 200 tác phẩm đủ loại, đa phần là những cổ vật có giá trị. Bảo tàng Louvre Abu Dhabi cũng dành ưu tiên cho các báu vật thuộc các nền văn minh cổ đại hay đã có từ thời tiền sử và chỉ dành 5% diện tích triển lãm để trưng bày các tác phẩm nghệ thuật hiện đại.
Chẳng hạn như trong số các báu vật cổ xưa có giá trị hàng đầu trong bộ sưu tập thường trực có một quyển kinh Coran Hồi giáo có từ thế kỷ thứ VI sau Công nguyên, một quyển kinh Thánh Thiên Chúa giáo viết trong tiếng goth (thuộc hệ ngôn ngữ Ấn-Âu) có từ thế kỷ thứ V và một quyển Torah Ngũ Thư Yémen theo truyền thống của Do Thái giáo.
Sự kiện Louvre Abu Dhabi trưng bày cùng lúc 3 biểu tượng tôn giáo quan trọng đủ để phản ánh tham vọng của viện bảo tàng này: bắt nhịp cầu nối và mở ra những cuộc đối thoại giữa các nền văn minh trong tinh thần khoan dung, cởi mở và ôn hòa. Phía chính quyền Các Tiểu vương quốc Ả rập muốn gây dựng uy tín trên nền tảng nghệ thuật và văn hóa để khẳng định sự khác biệt của mình với nước láng giềng Qatar.
Các lãnh đạo UAE thăm bảo tàng.
Được khởi động cách đây đúng 10 năm, chi phí ban đầu của dự án Louvre Abu Dhabi lên đến 600 triệu euro. Tuy nhiên, việc xây cất quần thể văn hóa này đã gặp phải một số vấn đề trong cách tổ chức cơ cấu cũng như về mặt huy động vốn. Rốt cuộc Bảo tàng Abu Dhabi vẫn được hoàn tất nhưng trễ tới gần 4 năm so với dự kiến ban đầu.
Đến tham quan Bảo tàng Louvre Abu Dhabi, du khách còn có thể ăn uống, xem phim và uống cà phê thư giãn. Các cuộc triển lãm sẽ được thay đổi mỗi 3 tháng/lần để thu hút sự chú ý cũng như công bố thêm nhiều tác phẩm có giá trị mới mà bảo tàng thu thập được. Trong buổi khai mạc vừa qua, khách tham quan đã được chiêm ngưỡng nước Pháp thế kỷ XVIII với các tác phẩm của Manet, Monet, Matisse và Leonardo da Vinci.
“Kho báu” thật sự của Bảo tàng Louvre Abu Dhabi nằm ở những tác phẩm có lịch sử lâu năm trong khi ban giám đốc bảo tàng vẫn đang tiếp tục tìm kiếm và mua lại trên khắp thế giới. Trong số đó, có một bức tượng Phật tuyệt đẹp từ Bắc Trung Quốc, được chạm khắc bằng cẩm thạch trắng vào giữa thế kỷ thứ VI, một chiếc vòng bằng vàng trang trí bởi chi tiết đầu sư tử, được chế tác ở Azerbaijan ở Iran vào thế kỷ XII trước Công nguyên…
Thành công của công trình này sẽ mở đường cho nhiều dự án khác, trong đó kế hoạch xây Bảo tàng Guggenheim của kiến trúc sư người Mỹ Frank Gehry và viện bảo tàng của gia đình quốc vương Ben Zayed được giao cho Norman Foster, kiến trúc sư người Anh.