Đó là công viên đất nung Thanh Hà hay còn gọi là công viên gốm Thanh Hà, nằm ở thành phố Hội An, Quảng Nam. Công viên gây ấn tượng bởi những tác phẩm mô phỏng những công trình kiến trúc nổi tiếng Việt Nam và thế giới nằm rải rác khắp diện tích 6000m2 của công viên.
Nhắc đến du lịch Quảng Nam, người ta sẽ nghĩ ngay đến phố cổ Hội An, thánh địa Mỹ Sơn hoặc hai bãi biển đẹp ngất ngây là An Bàng và Cửa Đại. Nhưng giờ đây, khi đến Quảng Nam, du khách sẽ không thể bỏ qua một địa điểm thú vị và hấp dẫn, đó là công viên đất nung Thanh Hà, đồng thời cũng là Bảo tàng gốm “độc” nhất cả nước.
Ý tưởng xây dựng công viên đất nung Thanh Hà là của anh Nguyễn Văn Nguyên (Giám đốc Công ty Nhà Việt Corp). Niềm đam mê lớn lao với đất sét ngày ấy đã thôi thúc chàng trai 18 tuổi rời làng vào Sài Gòn học tập tại Trường Đại học Kiến trúc. Trở thành một kiến trúc sư tài ba đảm nhiệm chức vụ Tổng Giám đốc Công ty Nhà Việt Corp ở thành phố Hồ Chí Minh, thế nhưng ước muốn bảo tồn nét văn hóa truyền thống cũng như niềm khát khao đưa đồ gốm ở quê nhà đi xa hơn trên thị trường vẫn cháy bỏng trong anh. Năm 2011, sau hơn 20 năm xa quê, chàng kiến trúc sư trẻ quay lại làng Nam Diêu, Thanh Hà – nơi nguồn cội để dựng lại tòa nhà theo kiến trúc của lò gốm xưa bằng đất sét nung.
Tọa lạc ngay trên quê hương làng gốm Thanh Hà 500 năm tuổi, công viên văn hóa đất nung được xây dựng theo ý tưởng chủ đạo: Đất, Nước và Lửa với hình ảnh bàn chuốt làm trung tâm – thứ vật bảo của làng gốm Thanh Hà. Hai tòa nhà chính trong cách xây dựng không chỉ lấy nguồn gốc từ văn hóa Chăm hay Sa Huỳnh mà còn lấy cảm hứng từ hai loại lò nung của làng là lò úp và lò ngửa – hai khái niệm âm dương của văn hóa phương Đông. Tòa nhà úp ba tầng dùng để lưu giữ những tác phẩm gốm truyền thống của làng từ xa xưa, tòa nhà ngửa cũng ba tầng để trưng bày và triển lãm các sản phẩm gốm Thanh Hà và của một số làng nghề khác như Bát Tràng, Phù Lãng, Vĩnh Long…
Cả một không gian rộng lớn trong 2 tòa nhà này là cả câu chuyện kể bằng hình ảnh, vật dụng, hiện vật… được kết nối suốt chiều dài 500 năm của làng gốm cổ. Đó là câu chuyện kể về đất sét và lửa mà chàng kiến trúc sư trẻ dồn cả tâm huyết cũng như tiền bạc tích góp dựng nên một công viên đất nung đầu tiên nơi đô thị cổ Hội An.
Cũng giống như ngôi làng được bao bọc bởi sông nước, công viên được đặt ở giữa, bao bọc bởi làng. Các không gian chính cửa tòa nhà được nâng cao để tránh mùa lụt rất cao tại đây. Trên diện tích gần 6.000m2, không gian công viên được cấu trúc gồm 9 khu riêng biệt: khu lò gốm, khu bảo tàng làng nghề, khu sản phẩm làng, khu chợ đất nung, khu thế giới thu nhỏ, khu vườn sắp đặt, khu trại sản xuất, khu gốm Sa Huỳnh – Chăm, khu các làng nghề truyền thống và khu triển lãm.
Điểm nhấn của công viên đất nung Thanh Hà là khu thế giới thu nhỏ và Bảo tàng làng nghề gốm. Loạt kiệt tác là những công trình nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc của nhân loại được tái hiện một cách rõ nét và sinh động nơi đây.
Đó là những công trình nghệ thuật như Tháp nghiêng Pissa (Ý), Đền Taj Mahal (Ấn Độ), Nhà hát Sydney (Úc), Nhà trắng – White House (Mỹ), Kim Tự Tháp (Ai Cập), Nhà thờ Đức Bà Paris (Pháp)… hay lạc vào không gian khu vườn gốm đất nung của Việt Nam những thế kỷ trước. Đó là những làng gốm nổi tiếng một thời như gốm Chu Đậu (Đại Việt), gốm Mỹ Nghiệp (Chăm), gốm Thanh Hà (Việt), gốm Sa Huỳnh (Chăm)…
Công viên đất nung Thanh Hà là nơi gìn giữ những nét đẹp của làng nghề 500 năm, là giấc mơ chung của những người con Thanh Hà. Gọi là công viên, nhưng đây là một không gian của một bảo tàng gốm sứ, là ngôi nhà chung của các nghệ sĩ từ khắp nơi hội tụ về thỏa ước mơ với đất và lửa để sáng tạo. Mỗi ngày công viên đã đón hàng trăm khách du lịch đến tham quan. Không khí làng Thanh Hà cũng trở nên nhộn nhịp hẳn.
Với thiết kế độc đáo cũng như ý nghĩa lớn lao mà công trình mang lại, tại giải Ashui Awards 2016 (Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam bảo trợ), công viên đất nung Thanh Hà vừa được bình chọn là “Công trình của năm”.
