Mới đây, bên cạnh thành phố Leeuwarden (Hà Lan) thì Valletta – thủ đô của đảo quốc Malta cũng được bình chọn làm Thủ đô Văn hóa châu Âu 2018.
Valletta – thủ đô của Cộng hòa Malta nằm giữa vùng biển Địa Trung Hải rộng lớn vừa được EU lựa chọn là một trong hai thủ đô văn hóa của khu vực năm 2018.
Dù được coi là một trong những thủ đô nhỏ nhất EU với diện tích là 0,8km² và dân số chỉ khoảng 6.500 người nhưng Valletta có nền văn hóa vô cùng đa dạng, là nơi giao thoa của châu Âu và châu Phi. Được bao bọc bởi các pháo đài vững chắc cùng hơn 300 công trình kỷ niệm, Valletta được ví như một bảo tàng ngoài trời hay thành phố giàu lịch sử nhất thế giới.
Valletta được hình thành từ thế kỷ 16, với nhiều công trình, di tích lưu giữ lịch sử của 5 thế kỷ, được UNESCO công nhận là Di sản thế giới vào năm 1980. Từ đó, thành phố tôn tạo, trùng tu, bảo tồn hiệu quả các di sản để trở thành một điểm đến độc đáo, thiên đường du lịch của Địa Trung Hải.
Trải qua sự cai trị của nhiều đế chế lớn, trong đó có người Hy Lạp, La Mã, người Anh và cả người Ả-rập, các công trình kiến trúc ở Valletta phản ánh sự ảnh hưởng của tất cả những nền văn hóa và văn minh đã từng cai trị ở đây. Kiến trúc của Valletta là sự pha lẫn giữa kiến trúc cổ điển và hiện đại, nhưng nổi bật vẫn là kiến trúc Baroque cuối thế kỷ 17.
Một số công trình kiến trúc tôn giáo độc đáo nhất tại đây mà bạn không nên bỏ qua là nhà thờ Chính tòa của Giám mục Giáo phận St. John. Nhà thờ được hoàn tất vào năm 1577, nội thất theo trường phái High Baroque, và được đặt theo tên thánh John Baptist. Phía dưới tầng hầm là hầm mộ của khoảng 400 hiệp sĩ Malta.
Đến Valletta, ngoài những công trình kiến trúc lịch sử, du khách có cơ hội mua sắm ở các cửa hàng thương hiệu quốc tế lớn về thời trang, đồ trang sức hay thưởng thức đồ uống ngon tuyệt trong các quán cà phê, quán rượu đẹp như tranh vẽ trên các đường phố chính của thành phố.
Với diện tích toàn nhỏ bé, các con phố ở Valletta được quy hoạch theo kiểu bàn cờ, do vậy bạn hoàn toàn không thể đi lạc được ở thành phố này. Và thậm chí chỉ cần một buổi sáng là bạn đã có thể đi hết một vòng Valletta. Đặc biệt, Malta có tất cả 365 nhà thờ nên mỗi ngày bạn đều có thể tới một địa điểm khác nhau để cầu nguyện.
Tọa lạc ở vị trí cao nhất trong thành Valletta và nhìn hướng ra cảng Grand Harbour là khu vườn Upper Barrakka. Upper Barrakka có từ năm 1661 và là khu vườn nghỉ dưỡng dành riêng cho các hiệp sĩ. Mỗi ngày, các thành viên của Hiệp hội Di sản Malta trong trang phục lính pháo binh của Hoàng gia Anh sẽ bắn một phát đại bác nghi thức vào giữa trưa. Nghi thức này thu hút rất đông du khách đến thưởng lãm.
Đặc biệt, Valletta còn là nơi có khí hậu dễ chịu nhất châu Âu, với tổng số ngày nắng lên đến khoảng 300 ngày trong năm. Đến Malta, ngoài Valletta, du khách có thể thăm quan thêm 3 thành phố gần đó là Cospicua, Vittoriosa và Senglea. Cách tốt nhất để di chuyển là đi taxi thuyền luzzu và bạn còn có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Valletta từ trên mặt nước.
Với danh hiệu “Thủ đô văn hóa châu Âu 2018”, Valletta sẽ khởi động hơn 140 dự án và 400 sự kiện khác nhau nhằm thu hút khách du lịch khắp nơi trên thế giới tới tham dự và trải nghiệm.
Chính quyền Malta khẳng định sẽ chỉ chi khoảng 12 triệu USD cho những sự kiện và dự án diễn ra trong năm đặc biệt này, những tiếng vang và lợi nhuận sẽ vào khoảng vài trăm triệu USD. Các sự kiện hòa nhạc, diễn kịch và nhiều hoạt động thể thao quy tụ hơn 1000 nghệ sĩ trong và ngoài nước sẽ được lồng ghép và triển khai dựa trên ba chủ đề chính đó là những câu chuyện của đảo, tương lai của kiến trúc Baroque và những cuộc hành trình trên biển.
Trước đó, đã có những thành phố như Liverpool của Anh hay Marseille của Pháp đã chi hàng trăm triệu USD để quảng bá văn hóa khi được xướng tên là “Thủ đô văn hóa châu Âu” và kết quả là thu về gần 1 tỉ USD lợi nhuận. Năm 2019, Matera của Italia và Plovdiv của Bulgaria sẽ được vinh dự đăng cai “Thủ đô văn hóa châu Âu”.
Sáng kiến Thủ đô văn hóa châu Âu bắt đầu từ năm 1985, do cựu Bộ trưởng Văn hóa Hy Lạp – Melina Mercouri phát động và đến nay được xem là một ý tưởng về văn hóa châu Âu thành công nhất, tăng cường sự gần gũi giữa nhân dân các nước và nâng cao giá trị, sự đa dạng văn hóa khu vực. Được bảo trợ bởi EU, dự án đã trở thành một chất xúc tác tuyệt vời cho việc phát triển đô thị và quảng bá du lịch.
Đây là cơ hội để tạo ra lợi nhuận về kinh tế, văn hóa, xã hội, giúp nâng cao và quảng bá hình ảnh của các thành phố đó trên bình diện quốc tế. Qua đó sẽ là chất xúc tác cho sự phát triển văn hóa và biến đổi của thành phố, nhất là sẽ bảo đảm thành công về mặt phát triển du lịch trong vòng 10 – 15 năm tới. Năm 2018 cũng là Năm châu Âu về Di sản văn hóa.
