Đã tồn tại hơn 100 năm, con hẻm Hào Sỹ Phường không còn đơn thuần là nơi sinh sống của mọi người mà đã trở thành một dấu ấn văn hóa của cộng đồng Hoa kiều ở Sài Gòn.
Hẻm 206 trên đường Trần Hưng Đạo, Quận 5, TP HCM thường được biết đến với tên gọi hẻm Hào Sỹ Phường. Đây là một trong những con hẻm mang bản sắc của cộng đồng người Hoa sinh sống tại Chợ Lớn đã tồn tại hơn 100 năm.
Hẻm có 1 lối thông ra đường Trần Hưng Đạo và một lối thông ra Ngô Quyền. Nhà trong hẻm được xây theo dạng chung cư, gồm nhiều căn nhà nhỏ được bố trí ở 2 tầng có các cầu thang kết nối. Có khoảng 200 hộ dân sinh sống trong 66 căn hộ. Người Hoa vốn thích sống quây quần nên nhiều hộ có đến 4 gia đình cùng chung sống.
Về cái tên rất lạ: Hào Sĩ Phường, có rất nhiều cách lý giải. Tuy nhiên đa số mọi người dều diễn giải rằng Hào được lấy từ chữ hào hiệp, Sỹ trong từ văn sỹ, Phường là theo tập quán của người Hoa “buôn có bạn, bán có phường”, nghĩa là hào hiệp và văn ca là những nét đặc trưng tạo nên con hẻm này.
Đặc biệt, mang nét cổ kính và kiến trúc độc đáo, Hào Sỹ Phường còn từng là bối cảnh của không ít tác phẩm điện ảnh Hong Kong và nhiều phim Việt.
Đa số thị dân trong con hẻm này đều là người Việt gốc Hoa, nên họ đã làm ra cho mình, gia đình mình và mọi người xung quanh một không gian sống chung với đậm nét văn hóa Trung Hoa tại Sài Gòn. Các ngôi nhà ở đây đều đậm nét Hoa kiều với những bức bích chương có chữ Tàu. Cuối hẻm có quán hủ tíu theo phong cách Hoa rất đông khách ăn, đa phần là cư dân trong hẻm.
Mặc dù chỉ cách đường lớn có vài bước chân nhưng nhưng Hào Sỹ Phường dường như không bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn hay khói bụi của bên ngoài, mọi thứ ở đây đều chậm rãi và không vội vàng. Bước vào trong hẻm, rất dễ dàng bắt gặp hình ảnh những em nhỏ ríu rít chơi đùa, các cụ ông thì nhâm nhi ly cà phê đá, bàn chuyện xã hội chính trị, còn các cụ bà thì kháo nhau chuyện chòm xóm, chuyện một bộ phim trên ti vi. Một vài ngôi nhà khác thì có các cụ cao niên đang tụ tập cùng chơi mạt chược. Tất cả mọi thứ đều là những sinh hoạt thường ngày, bình dị mà vô cùng quen thuộc.
Mặc dù hiện nay không chỉ có người gốc Hoa mà người Việt cũng sinh sống của Hào Sỹ Phường nhưng nơi đây vẫn giữ được những nét đặc trưng của mình. Bạn có thể dễ dàng bắt gặp Ngũ phúc lâm môn được dán ở trước cửa, bàn thờ Thảo Địa, Thiên Quang, Quan Công rất đặc hữu của văn hóa Trung Hoa.
Tồn tại hơn 1 thế kỷ, cơ sở vật chất của những căn nhà trong hẻm đã bắt đầu xuống cấp. Phần ngói lợp được thay thế bằng tôn, các cửa gỗ cũng dần thay bằng cửa sắt. Theo kế hoạch của thành phố thì trong 1 -2 năm nữa sẽ tiến hành giải tỏa hẻm Hào Sỹ Phường.
