Hồ Xuân Hương

Hồ Xuân Hương Đà Lạt tọa lạc tại trung tâm của thành phố ngàn hoa với chu vi quanh bờ hồ khoảng hơn 5000m vuông và diện tích mặt nước là 43Hecta. Hồ Xuân Hương là một hồ nước nhân tạo được xây dựng từ năm 1919 do toàn quyền Đông Dương Doumer phê duyệt dự án. Thời gian này người Pháp cho xây dựng hai con đập, một cái cắt ngan gần nhà hàng Thủy Tạ ngày nay và một cái đập lớn nằm phía dưới trước chợ Đà Lạt.

Một góc hồ Xuân Hương ngày nay nhìn từ Flycam.

Đến năm 1932 một cơn bão lớn đã làm vỡ cả hai con đập, năm 1934 người Pháp đã cho xây dựng lại một đập nước lớn và chắc chắn hơn ở vị trí cầu Ông Đạo ngày nay. Sở dĩ con đập này lại có tên là Cầu Ông Đạo bởi vì vào thời gian đó, nhà của viên quản đạo của thị xã Đà Lạt là ông Nguyễn Khắc Hòe tọa lạc ngay vị trí đầu bờ đập hồ Xuân Hương ngày nay, nên người dân quen gọi là Cầu Ông Đạo. Thời gian này người Pháp đặt tên cho hồ nước là Grand Lac (Hồ lớn). Đến năm 1953, ông Nguyễn Vỹ là thị trưởng thị xã Đà Lạt thời đó đã đề nghị đổi tên thành hồ Xuân Hương,  lấy theo tên gọi của nữ thi sĩ tài hoa và là bà Chúa thơ Nôm nổi tiếng của Việt Nam vào thế kỷ 16 đặt tên cho hồ.

Ngày xưa khi chưa có người Pháp lên đây sinh sống, lòng hồ Xuân Hương Đà Lạt hiện nay vốn là khu vực trồng lúa của người dân tộc Lạch, khi ấy nơi đây chỉ có một dòng suối thơ mộng mang tên Cẩm Lệ và bản làng của người dân tộc thiểu số. Sau này khi xây dựng đập nước, người Pháp đã di chuyển toàn bộ người dân tộc Lạch ở đây vào chân núi Langbiang sinh sống và lập nên khu vực xã Lát hiện nay.

Nét thơ mộng của hồ Xuân Hương về đêm. Ảnh: Trương Ngọc Thụy

Từ khi có hồ Xuân Hương, thành phố Đà Lạt ngày càng trở nên xinh đẹp và thơ mộng hơn. Qua gần 1 thế kỷ, hồ Xuân Hương luôn gắn liền với những thăm trầm của cuộc sống người dân xứ sở sương mù. Những ngày đẹp trời hồ Xuân Hương như một chiếc gương phẳng lặng, soi sóng nước lăn tăn. Những ngày mưa, hồ Xuân Hương đỏ ngầu vì nước từ những quả đồi chung quanh chảy xuống khiến người ta chạnh lòng nhớ đến sông Hồng Hà của đất thủ đô.

Hồ Xuân Hương mang nét đẹp kiều diễm của phương Tây, nước soi bóng những cây đào hồng rực mỗi khi xuân về, trước vẽ đẹp và thơ mộng của hồ Xuân Hương, ngày 6 tháng 11 năm 1988, bộ văn hóa thể thao và du lịch đã ra quyết địn công nhận hồ Xuân Hương Đà Lạt là một trong 464 thắng cảnh cấp quốc gia. Qua nhiều lần trùng tu, nâng cấp đến năm 2010 hồ Xuân Hương chính thức được nạo vét và xây dựng lại bờ đập rộng lớn và khang trang như hiện nay.