Cuối tháng ba, Mộc Châu có những ngày nắng đẹp hiếm hoi giữa tiết trời mát lạnh, đôi khi âm u. Những cánh đồng hoa cải trắng, vàng nở rộ. Hoa đào, mận còn sót lại khoe sắc trên những triền núi, thung lũng sau một đợt băng giá.
Cung đường từ Mai Châu (Hoà Bình) đi Mộc Châu mùa nào cũng đẹp. Tháng ba nắng nhẹ bên này đèo, bên kia đã âm u mây mù bao phủ. Chúng tôi dừng chân trên đỉnh đèo Thung Khe. Từ trên cao nhìn xuống là tầng tầng lớp lớp ruộng bậc thang, thung lũng, bản làng… Dãy hàng quán trên đỉnh đèo như trạm dừng chân cho du khách nghỉ ngơi, uống trà, ngắm cảnh, chụp ảnh. Tại đây, du khách có thể uống chén trà nóng, ăn bắp luộc, trứng gà nóng hổi.
Càng đến gần thủ phủ Mộc Châu trời càng lạnh, đường đèo quanh co khúc khuỷu có đoạn ngập trong mây mù, tầm nhìn xa chỉ từ vài mét đến vài chục mét. Cảnh vật chìm trong mây mù, xe cộ lưu thông phải bật tất cả đèn xe, có đoạn phải bò thật chậm, hoặc phụ xe xuống làm “cột mốc sống” dẫn đường cho xe đi từ từ trong biển mây. Chỉ lạc tay lái sang phải một chút, xe và người sẽ rơi xuống vực sâu. Nhiệt độ bên này đèo mới 19 độ C, lên đỉnh đèo đã tuột xuống 12 độ. Cảm giác chìm trong mây thật thú vị. Cảnh vật, nhà cửa, núi rừng hiện trong sương mây mờ ảo. Qua bên kia đèo, mây mù loãng dần, sương tan nhanh. Những rừng đào, mận xanh ngắt hai bên đường. Đây đó, vẫn còn những cây đào phai nở bừng trong nắng dịu. Những vườn đào, mân đã kết trái hứa hẹn một vụ bội thu.
Con đường qua thị trấn nông trường Mộc Châu hai bên là những đồng hoa cải trắng, vàng mênh mông khoe sắc. Dân phượt dừng xe ngắm cảnh, chụp ảnh kỷ niệm với cánh đồng, với mùa hoa cải giữa bốn bề núi non xanh mờ hữu tình. Những váy áo sắc màu, những tiếng cười nói rộn rã cả cánh đồng. Con đường nhựa uốn lượn giữa đồi núi, bản làng, đồng cỏ. Những đàn bò sữa nhẩn nha gặm cỏ, những công nhân làm việc trên đồi chè xanh như những nốt nhạc của giai điệu sống thanh bình.
Chúng tôi gặp một đám cưới của người H’Mông ở xã Phiêng Luông. Con đường chính qua địa phân xã rộn rang sắc màu áo váy của khách đi ăn cưới. Mọi người ăn tiệc, cười nói rộn rã, chia vui với cô dâu chú rể trong một nhà lều lớn có phông màn dựng tạm. Ngoài sân, các bà các cô má đỏ hay đang bận rộn làm món, rửa chén bát. Tiếc cưới có món cá suối chiên, tôm rang, thịt lợn bản ướp gia vị nướng than…đời sống nơi đây đã phát triển, ấm no hơn nhiều và gần gũi với đời sống hiện đại, thể hiện qua những tiện nghi trong gia đình, từ tivi, xe máy, đến trang phục, trang sức, trai gái bản giờ sử dụng điện thoại thông minh, lướt mạng ào ào.
Ở xã Phiêng Cành, những vườn đào, hoa cải vàng đẹp lung linh. Người dẫn đường nói với chúng tôi năm nay Mộc Châu mất mùa hoa đào, hoa mận do ảnh hưởng đợt giá rét tuyết rơi dịp Tết. Cứ tưởng tượng mùa hoa tháng 1, tháng 2, rừng núi, thôn bản rợp màu hoa đào, hoa mận, khung cảnh lung linh như một giấc mơ hoa. Chúng tôi đi sâu vào bản sát chân núi, tham quan và tìm hiểu đời sống của dân bản, cùng các em nhỏ đi dọc con suối cạn cuối bản, nếm thử những trái đào, mận non trong những vườn đào xanh ngắt dưới thung lũng, trước những ngôi nhà hiền hòa tỏa khói bếp ấm cúng vào không gian xanh lam của núi rừng chiều…
Mộc Châu tháng ba mây núi lãng đãng, vắng những ngày nắng vàng rực rỡ, mang gương mặt của một người phụ nữ trầm lặng trong chiếc khăn quàng sương khói cuối đông, bí ẩn và quyến rũ.
