Năm nào cũng vậy, cứ đầu xuân là khắp miền Bắc nước ta các loài hoa lại đua nhau bung nở, cứ loài hoa này vừa chợt tàn thì loài hoa khác đã vội bừng lên. Ấy vậy mà mãi mấy năm gần đây, nhờ đường sá giao thông thuận lợi hơn, người dưới xuôi mới có dịp đi nhiều, ngắm nhiều và không khỏi ngỡ ngàng, trầm trồ bởi chẳng ngờ phương Bắc nước ta cũng có nhiều mùa hoa đẹp đến thế. Vẻ đẹp hoang sơ, tinh khiết ấy lại khiến con người muốn chạm vào và muốn được bảo vệ…
Tháng 1 – Hoa mơ nở trắng đất trắng trời
Mùa hoa xuân phương Bắc mở đầu bằng mùa hoa mơ phủ trắng khắp triền đồi các xã Chiềng Sơn, Mường Sang, thị trấn Mộc Châu… Cũng giống như hoa mận, hoa mơ khi đã nở là nở ồ ạt, từng chùm hoa hẹn nhau bung nở cùng lúc trắng muốt cả một rừng cây. Các cánh hoa khi bung ra trắng tinh khôi nhưng tròn đều chứ không thuôn dài như mận, đài hoa phơn phớt đỏ. Nếu nhìn từ xa, những quả đồi trắng muốt pha sắc xanh non là đồi mận, còn những quả đồi trắng nhưng hơi nhuốm màu đỏ mới chính là đồi hoa mơ. Đứng giữa rừng mơ ngày nắng xuân, hoa trắng như phủ một lớp tuyết mỏng trên những thân cây khẳng khiu, xù xì, ngỡ như ta đang lạc vào một thế giới thần tiên nào đó.
Hoa mơ ríu rít gọi nhau
Bung ra để nở một màu tinh khôi
Sắc hoa thay tiếng chào mời
Níu chân du khách đến chơi đất này
Hoa kia ngan ngát hương say
Ong đi hái nhụy cả ngày lẫn đêm
Đứng trong hoa ngước nhìn lên
Trời xanh thăm thẳm bên rừng hoa xuân
Mộc Châu xa cũng như gần
Tới đây sẽ thấy mùa xuân về rồi!
Tháng 2 – Sắc thắm hoa đào ngự trị
Bước sang những ngày chớm xuân, vùng đất cao nguyên Mộc Châu lại khép lại mùa cũ bằng mùa hoa đào bung nở viên mãn, làm say lòng bao du khách ghé thăm. Nơi nhiều hoa đào nhất là bản Loóng Luông – bản người Mông nằm ngay trên quốc lộ 6. Còn lại mọi con đường vào các bản làng đều được hoa đào tô sắc. Mộc Châu còn độc đáo nhờ sở hữu vô số loại đào khác nhau, từ đào rừng, đào bích, đào phai, đào trắng, đào mèo cho đến các giống đào ăn quả như đào Pháp, đào Mỹ. Chỉ có ở đây ta mới bắt gặp được hình ảnh những tán đào trắng kề dáng đọ sắc bên những tán bích đào.
Nếu có thời gian chạy quanh cung đường xuân Tây Bắc, từ Mộc Châu, Sơn La vòng lên Lai Châu, Điện Biên, rẽ sang Sa Pa, Lào Cai… bạn sẽ thấy sắc thắm hoa đào ngự trị khắp nơi. Cũng là đào phai, cũng sắc hồng phơn phớt, cũng thân cành rêu mốc xù xì cổ thụ, nhưng đào rừng khác hẳn với đào vườn trồng dưới xuôi. Gốc đào rừng dũng mãnh phong sương, sắc hoa như thắm hơn, mơn mởn sức sống hơn. Cũng phải thôi, bởi đào rừng đâm chồi trong cái lạnh tê tái của núi rừng, nở hoa giữa những ngọn gió ngàn vi vút non cao, chẳng được chăm bón, tỉa tót như đào vườn. Lại thêm, đào rừng khoe dáng giữa núi non hùng vĩ, khoáng đạt, chẳng phải chen chúc trong phố phường chật hẹp.
Tháng 3 – Hoa ban e ấp hé nở…
Không tự tin, kiêu sa khoe sắc như mấy nàng hoa đào hồng hồng, đỏ đỏ, núi rừng Tây Bắc có một loài hoa cứ vào dịp tháng 2 âm lịch, khi các loài hoa khác đã lụi dần thì hoa ban mới e ấp, khiêm nhường hé nở. Mỗi hoa ban có 4 – 5 cánh và có nhiều màu sắc: ban đỏ, ban tím nhưng nhiều nhất vẫn là ban trắng. Đứng dưới chân núi nhìn lên, bạn sẽ thấy ban nở trắng núi rừng, dọc ngang trên các con đường, lấm chấm trắng lưng chừng đồi, hay xòe trắng phau đỉnh núi. Lên tới đỉnh cao, bốn bề mát rượi, gió tạt ngang, đem theo hương thơm của ban, lúc thoang thoảng, khi ngào ngạt. Những năm hoa nở khắp vùng, hương thơm ngan ngát là hứa hẹn một mùa mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Với sắc trắng tinh khôi, những cánh hoa ban tượng trưng cho vẻ đẹp trong trẻo của các thiếu nữ dân tộc Thái. Và lạ một điều, hễ chỗ nào có hoa ban là có người Thái, và đến mùa ban nở họ lại tranh thủ những lúc đi nương về hái một giỏ hoa về chế biến thành những món ngon, mới lạ: nào là hoa ban xào, nộm hoa ban, canh hoa ban, hoa ban nhồi cá, nhồi thịt gà nướng…
… Hoa sưa bừng sáng trên từng góc trời
Hết “tháng giêng là tháng ăn chơi, tháng hai lễ hội…”, trở về với Hà Nội – thủ đô ngàn năm cổ kính, ta bắt gặp những hàng cây già quanh năm lặng im tỏa bóng mát bỗng đâu bất chợt bừng sáng lên trên từng góc trời. Giữa trời mưa xuân lất phất bay, những hàng cây sưa cao vút, ngước mãi lên mới nhìn hết tận ngọn bên hồ Giảng Võ, tượng đài Lênin hay trên con phố Hoàng Hoa Thám, Phan Chu Trinh.. bỗng tràn trề sức sống trở lại khi những chùm hoa trắng bật nở, níu chân bao người qua. Cánh hoa sưa bé tí như những hạt gao trắng ngần, hễ có cơn gió nhẹ thổi qua là khẽ đưa mình rồi rơi xuống lòng đường tựa những lớp tuyết mỏng.
Mùa hoa sưa nhanh đến mà cũng nhanh đi, mỏng manh y như những cánh hoa bé tẹo. Giữa rừng hoa sưa trắng, Hà Nội như khoác lên mình một tấm áo mới, vừa bình dị, thân quen, vừa thanh cao, lạ lẫm, vừa mang một sắc vẻ rêu phong, cũ kỹ, nhưng cũng mới lạ đến bất ngờ. Hoa sưa là vậy, chẳng cần rực rỡ nhưng cũng đủ làm say lòng bất cứ ai. Những chùm sưa trắng kéo Hà Nội bình thản lại sau những vội vã, tấp nập và bon chen…
