Ai đi xuôi về ngược muốn ăn cá nướng ngon luôn tìm đến “làng” cá Hộ Độ (Lộc Hà, Hà Tĩnh).
Nói là làng cá thì hơi quá, thực ra chỉ tự phát 5 cái lán tranh dựng dọc đường, ở đó các mẹ, các chị hàng ngày ngồi nướng cá.
Họ tất bật ngày cũng như đêm, cá lúc nào cũng béo ngậy “chờ chực” gác trên bếp than hồng phục vụ bà con.
Nghề nướng cá tại Hộ Độ (vùng biển Thạch Kim, Lộc Hà) không phải phổ biến, chỉ khi nhu cầu người dân cần ăn cá biển tươi ngon, nướng bằng than củi thì các lò nướng cá mới xuất hiện.
Cá để nướng là cá biển gồm: Cá thu, cá nục chuối, cá bạc má, cá trích… cá đánh bắt ở vùng biển Hà Tĩnh.
Cá tại các lò nướng này, tiêu chí hàng đầu phải tươi ngon, sạch sẽ, chỉ nướng bằng than củi. Cá khi bắc lên bếp nướng tuyệt đối không được cho gia vị phụ phẩm, chỉ cần mổ bụng, làm ruột sạch sẽ rồi bắc lên bếp than, nướng đến khi thấy mỡ cá chảy ra, thân cá cháy sém, mùi thơm ngào ngạt là được.
Bếp than nướng cá rất đơn giản, dùng 3-5 thanh sắt nhỏ đặt lên hai viên gạch, cho than vào, nhóm lửa là có thể nướng cá cả ngày. Tuy nhiên, để giữ được mức lửa vừa phải, cá chín đến độ, đòi hỏi người nướng phải có kinh nghiệm, lật trở càng đều tay thì cá càng thơm ngon – bà Nguyễn Thị Loan (55 tuổi, Hộ Độ, Lộc Hà) đã có thâm niên nướng cá 30 năm cho biết.
Nghề nướng cá lúc nào cũng lấm lem than khói. Toàn thân chỉ thấy bụi bẩn, nặc mùi cá nướng. Các mẹ lớn tuổi lựa chọn, chứ mấy cô trẻ chưa chồng hay mới cưới chả dại ra đường ngồi nướng cá, người yêu (chồng) nó bỏ sớm – bà Loan hài hước nói.
Chị Nguyễn Hải Yến (40 tuổi, Hộ Độ) cho biết: Mỗi ngày, một người nướng cá tại đây cũng bán từ 200-500 con cá nướng. Tất bật nướng cá cả ngày, đến khi ngẩng mặt lên thì trời lấm lem tối, mặt mũi đầy lọ nghẹ, toàn thân bốc mùi của cá.
Từ lâu, vùng Hộ Độ, Thạch Kim nổi tiếng với nghề đi biển, nghề nướng cá. Ai muốn ăn cá nướng thơm ngon đều ghé chân tại đây để mua. Cũng chính vì thế mà nghề nướng cá ở nơi đây không còn xa lạ gì đối với người dân trong tỉnh.
Một số hình ảnh cá nướng tại Hộ Độ: