Ait Khouya Aicha hỏi tôi: “Anh có ngửi thấy mùi hương đó không?” , khi chúng tôi rảo bước trên thảm cỏ bên cạnh vườn cây óc chó, trên đường đến vườn hồng. Cô với tay kéo xuống một nhành cây chĩu chịt những bông hồng tươi tắn, màu phấn hồng nổi bật trên nền lá cây xanh thẫm.
Bình minh nhuộm đỏ thẫm dãy núi Atlas khi những người hái hoa hồng vùng Hdida (Maroc) chuẩn bị làm việc. Đi dép tông và mặc áo choáng Jellaba, những người phụ nữ đi men theo một con đường mòn bụi bặm xuống cánh đồng, và dần khuất bóng sau những tán cây.
Đại mạch và cỏ đinh lăng mọc lan trên mặt đất, được tưới tắm bởi những con kênh liền kề cùng những trái lựu đỏ mọng sai trĩu cành. Cây cối đang vào mùa ra trái, nhưng những người phụ nữ xinh đẹp này không đến đây là vì một loài hoa tỏa hương thơm ngát – hoa hồng damascena.
Ait Khouya Aicha hỏi tôi: “Anh có ngửi thấy mùi hương đó không?” , khi chúng tôi rảo bước trên thảm cỏ bên cạnh vườn cây óc chó, trên đường đến vườn hồng. Cô với tay kéo xuống một nhành cây chĩu chịt những bông hồng tươi tắn, màu phấn hồng nổi bật trên nền lá cây xanh thẫm.
“Đây là những bông hồng của dòng sông Asif M’Goun” Ait Khouya Aicha nói với tôi khi đang nâng niu trên tay một bông hồng đang nở. “Loài hoa này rất nổi tiếng trên thế giới. Nhưng để hiểu vì sao loài hoa nhỏ bé mọc trong thung lũng của một vùng đất hẻo lãnh lại nổi tiếng như vậy, anh hãy thử ngửi mùi hương của chúng”. Cởi bỏ găng tay, tôi kéo một bông hoa lại gần và cảm nhận. Mùi hương sắc nét và ngọt ngào, như mùi của mật ong.
“Mùi hương thơm nhất vào buổi sáng, do vậy chúng tôi phải cố gắng làm việc nhanh trước khi trời nắng”, Ait Khouya Aicha nói với tôi, “Mặt trời sẽ thiêu đốt những cánh hoa và khiến mùi hương phai nhạt dần”.
Sau nửa tiếng đồng hồ, Aicha và người bạn đồng hành của cô đã hái xong các khóm hoa và trút đầy trong 4 rỏ. Họ bắt đầu quay trở về làng, cùng chia nhau túi quả chà là và hạt hạch cho bữa sáng. Hai mươi phút sau, hai cô mang hoa đến một nhà xe lớn với diện tích gấp đôi hợp tác xã hoa hồng của làng. Đây là nơi ông Ahmid Mansouri thu mua hoa, cân chúng trên cân điện tử, và chất đầy vào kho. “Đây là những bông hoa tuyệt vời” ông cho biết, “Nhưng tuần trước chúng tôi thu hoạch được nhiều gấp đôi thế này. Bây giờ đang là mùa thu hoạch hoa hồng. Và Lễ hội hoa hồng sắp đến gần”.
Không ai biết những bông hồng đầu tiên đã đến với góc làng hẻo lánh của vùng Maroc từ khi nào, khi nơi đây tọa lạc trên dãy núi cao Atlas, cách 6 tiếng đồng lái xe từ thành phốMarrakesh. Theo truyền thuyết, chúng đã đến với ngôi làng nhỏ bé này hàng trăm năm trước bởi một thợ cơ khí đến từ thành phốDamascus, loài hoa mọc ở đây có tên là hoa hồng damascena, có nguồn gốc từ Syria và vốn nổi tiếng với mùi hương sắc ngọt.
Tuy nhiên chúng đã đến với thung lũng M’Goun – hay còn gọi là thung lũng hoa hồng ở Maroc và thành phố đã trở nên nổi tiếng vì loài hoa hồng này. Hàng năm khi vào mùa, giữa tháng 4 và giữa tháng 5, thung lũng cho đến 3.000 – 4.000 tấn hoa hồng dại. Chúng ở khắp nơi, nảy chồi trên những hàng rào cây xanh mướt dọc các bức tường đá, và mọc trên bờ những cánh đồng rộng lớn. Mỗi ngày trước bình minh, những người phụ nữ đi thu gom hoa hồng bằng tay, và bán chúng cho hợp tác xã trong thung lũng, song hầu hết được thu mua bởi những nhà sản xuất nước hoa Pháp.
Đây là một ngành kinh doanh đắt đỏ: các nhà sản xuất cần khoảng 4 tấn cánh hoa hồng tươi, khoảng 1,6 tấn hoa hồng để cho ra 1 lít tinh dầu hoa hồng, với giá 12.000EUR. Nhưng sự cạnh tranh khốc liệt giữa các khu vực trồng hoa, đặc biệt là ở Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria, khiến thung lũng M’Goun cần tìm ra một cách riêng để đến được với những thương nhân nước ngoài – đó cũng chính là khi Lễ hội hoa hồng ra đời.
Một ngày trước trước lễ hội, và quanh dãy núi M’Goun, mọi người đang chuyển bị cho các bữa tiệc. Bởi vì lễ hội diễn ra đúng vào mùa thu hoạch hoa nên thời gian tổ chức thay đổi theo mỗi năm. Đối với những du khách đến trước thời điểm thu hoạch vài ngày, vẻ đẹp của thung lũng hoa là cảm hứng tuyệt vời cho những chuyến tản bộ và tận hưởng mùi hương thơm phức của những bông hoa nở rộ. Trong suốt lễ hội, du khách có thể nhận lấy “vận may” là các sản phẩm từ hoa hồng như xà phòng, kem dưỡng ẩm, tinh dầu, nước hoa,… từ “nữ hoàng hoa”. Người dân nơi đây rất thân thiện và họ sẽ rất vui nếu bạn mặc trang phục truyền thống đầy màu sắc và nhảy múa chung với họ. Bên cạnh đó còn có những màn múa kiếm điêu luyện của người bộ lạc Berber. Thức ăn luôn được phục vụ suốt lễ hội và bạn đây là cơ hội tuyệt vời để bạn thưởng thức các món ăn Moroc xa hoa với mức giá rất hợp lý.
